Quo vadis, Aida?

“Don’t shoot the piano player”, waren de bekende woorden van Dutchbat-commandant Thom Karremans voor hij in 1995 het glas hief met de Servische generaal Ratko Mladić. Kort daarna begon het leger van Mladić aan een etnische zuivering in de moslimenclave in Srebrenica, die meer dan achtduizend slachtoffers eiste. 

Het aangrijpende drama van regisseur Jasmila Žbanić geeft weer hoe dit conflict van kwaad tot erger ging. In haar eerdere films onderzocht Žbanić de blijvende invloed van de etnische zuivering op het Bosnië-Herzegovina van nu. Ze brengt de gebeurtenissen voor het eerst nadrukkelijk in beeld. Ze volgt het personage Aida, een tolk op de Nederlandse VN-basis in Srebrenica, die zich verscheurd voelt. Ze moet de Nederlandse bevelen vertalen voor de lokale bevolking. Tegelijk probeert ze haar man en twee zonen van het massagraf te redden, terwijl de manschappen van Ratko Mladić de moslimbevolking afvoeren. 

Deze aangrijpende film is een reconstructie en een getuigenis, met een beangstigend vraagteken als finale. Zijn er lessen geleerd, of smeult onder het huidige ‘grote vergeten’ het vuur voor een volgende ronde geweld? En hebben de blauwhelmen, die onvoldoende deden om de massamoord op meer dan achtduizend moslims te voorkomen, er iets uit geleerd?